صفحه آرایی یا لی‌اوت عبارت است از تنظیم و طراحی صفحه یا مجموعه‌ای از صفحات، که در انتها با رعایت نکات مهم در صفحه آرایی به الگویی کلی برای صفحات چاپ شده و به آن اصطلاحاً لی‌اوت و یا صفحه آرایی گفته می‌شود. نویسنده در قالب صفحه‌آرایی اطلاعات مورد نظر را به دست مخاطب می‌رساند که می‌تواند شامل متن، تصویر و یا ترکیبی از متن تصویر و سایر عناصر تشکیل دهنده متن است. نکات مهم در صفحه آرایی باید رعایت شوند:
۱- انتخاب فونت مناسب
۲- متناسب بودن فاصله ی سطرها
۳- در نظر گرفتن فضاهای پر و خالی بین کلمات
۴- تناسب رنگ مرکب
۵- انتخاب نوع کاغذ
انتخاب فونت مناسب
ازجمله نکات مهم در صفحه آرایی انتخاب فونت یکی از روشهای زیباتر نمودن ظاهر مجلات است. اثری که نوشتار زیبا بر ذهن مخاطب می‌گذارد می‌تواند منجر به جذب مخاطب جهت دنبال کردن ادامه مطلب گردد. باید توجه داشت که خواندن متن راحت باشد. مسلماً شما علاقه‌ای به خواندن متن بدخط ندارید. تناسب فونت انتخابی با موضوع مطالب نیز ازجمله عواملی است که می‌تواند بر آمادگی ذهنی مخاطب اثر مثبتی بگذارد. اندازه، ضخامت متن، رنگ و فاصله نیز ازجمله موارد بسیار بااهمیت در ایجاد جذابیت ظاهری در متن است. توجه داشته باشید تفاوت رنگ متن و رنگ زمینه به گونه‌ای باشد که خواننده به راحتی نوشتار را از زمینه تفکیک نماید و در خوانش دچار مشکل نگردد. علاوه بر فونت لازم است به عوامل دیگری نیز توجه داشت، انتخاب اندازه مناسب، تناسب بین شکل و متن‌ها (ستون بندی)، محل قرارگیری شکل‌ها و جداول، چگونگی چیدمان سرصفحه و پاصفحه، ترتیب و چیدمان پاورقی‌های فارسی و انگلیسی، تناسب سایز و فونت اعداد و فرمولها برخی از آنها هستند.
انتخاب فونت مناسب
سایز و نوع فونت و سایر ویژگی های فونت بسته به محتوا، گروه سنی مخاطبین، موضوع کتاب و با نظر طراح گرافیک تعیین می شود. به طور مثال برای کتاب هایی با موضوعات جدی و تئوی فونت لوتوس، بدر و … یا برای کتاب های رمان و داستان میترا، نازنین و … برای کتاب های کودک و نوجوان فونت رویا مناسب هستند.
متناسب بودن فاصله سطرها
فضای بین خطوط یک پاراگراف می‌تواند متفاوت باشد. این فضا باید بگونه‌ای انتخاب و تنظیم گردد که درعین آسان نمودن خواندن متن و فضای خالی که باعث ایجاد نظم و آسودگی خوانش برای مخاطب را دارد، متن را طولانی و خسته کننده نکند. فاصله زیاد می‌تواند باعث گسستگی ذهنی مخاطب و عدم علاقه به دنبال نمودن ادامه مطلب گردد.
تناسب رنگ مرکب
توجه به طرح و رنگ مطبوعات تأثیر مستقیمی برروی فروش و جذب مخاطب دارد. بنابراین از نکات مهم در صفحه آرایی توجه صرف به زیبایی نمی‌‍تواند گزینه مناسبی جهت انتخاب رنگ و طرح نشریات باشد. موضوع و محتوای هرکدام از نشریات در انتخاب رنگ مؤثر هستند. به طور مثال خوانندگان مطبوعات فنی، افرادی جدی‌تر هستند. ایستادگی و استواری جزء خصلت اینگونه مطبوعات است. استفاده از رنگهای منسجم و جدی همچون آبی و خاکستری می‌تواند در ایجاد احساس مطلوب در مخاطبین چنین نشریاتی مؤثر باشد.
بطور کلی مطبوعات در دوره‌های زمانی معین بازنشر می‌شوند. نشریات می‌توانند بصورت روزانه، هفتگی، ماهانه و یا فصلی منتشر شوند. در عرف مطبوعات هرگاه ترتیب اتشار نشریه‌ای حداکثر ماهی یکبار باشد، بر آن نشریه عنوان «مجله» می‌گذارند. ازجمله تفاوتهای میان روزنامه و مجله علاوه بر موضوع و محتوای مطالب، قطع، تعداد صفحات، ترکیب موضوعی مطالب و حتی نوع ماشین چاپی مورد استفاده می‌توان اشاره نمود که برروی ترکیب ظاهری مجله و روزنامه هم تأثیر می‌گذارند.
انتخاب نوع کاغذ
امروزه کاغذ در انواع و قطعات متفاوت جهت مصارف متعدد در بازار موجود است. تشخیص و انتخاب درست کاغذ جهت چاپ روزنامه و انواع مجلات بسته به نوع نیاز و مورد استفاده نیاز به داشتن اطلاعات اولیه دررابطه با انواع و جنس هرکدام از کاغذها خواهد داشت. بطور کلی می‌توان آنها را در چهار گروه تقسیم کرد:
1) کاغذ و مقوای گرافیکی 2) مقوای بسته بندی 3) کاغذهای بهداشتی و 4) کاغذهای صنعتی. کاغذ تحریر، کاغذ روزنامه، کاغذ بایپل، مقوای جلد،کاغذ کتاب و کاغذ پاکت ازجمله محصولات متداول و معروف هستند. کاغذ و مقوای مصرفی تأثیر بسیار زیدی برروی هزینه چاپ دارد.
تفاوت مجله و روزنامه
مجلات ، نشریاتی هستند که در بازه زمانی معینی به طور متناوب با هدف قرار دادن گروه سنی خاصی منتشر می شوند که در آن موضوع واحدی در قالب‌های مختلف بررسی می گردد. مهمترین بعد یک مجله را گرافیک و صفحه آرایی آن تشکیل می دهد، شیوه کار گرافیکی مجلات، امری ضروری است؛ زیرا شانس جذب خواننده را بالا می‌برد.
از این‌روست که صفحه آرایی و طراحی مجلات نوعی اصول تبلیغی به شمار می‌رود و گرافیست‌های مجلات می‌بایست علاوه بر دانش گرافیکی لازم و تجربه کافی، از علم روان‌شناسی در جذب مشتری نیز آگاه باشد.
روزنامه‌ها به دلیل این که یکی از ابزارهای اطلاع رسانی هستند و آیتم‌های مختلف خبری زیادی نیز دارا می باشند، خوانندگان خاص و تقریباً ثابتی دارند به همین دلیل نیازی به صفحه آرایی و طراحی گرافیکی خاص و خلاقانه در هر شماره ای که منتشر می شود ، ندارد . قابل ذکر است که طراحی و صفحه آرایی جذاب باعث جذب خوانندگان بیشتر و افزایش تیراژ آن می شود.
صفحه آرایی کتاب های کودکان
از نکات مهم در صفحه آرایی و مهمترین اصل در صفحه آرایی کتاب های کودک رعایت سادگی و پرهیز از پیچیدگی می باشد.در کتاب کودک نباید صفحات از تصویر متن پر شوند و سفیدی نداشته باشند. سفید خوانی ، یعنی وجود سطوح سفید علاوه بر حاشیه ها و رعایت آن در صفحه آرایی کتاب کودک ، بسیار ضروری است.اما تقسیم این سفیدی ها در صفحات ، باید با رعایت ضوابط و مبانی بصری صورت گیرد و به سهولت خواندن و درک مفهوم کمک کند.
گروه سنی کودک نیز باید در نظر گرفته شود. سفید خوانی کتاب کودک ۶ تا ۷ ساله نسبت به سفید خوانی کتاب های نوجوانان بیشتر است. در صفحه آرایی کتاب های کودکان ، دو صفحه مقابل هم را با تاکید زیاد ، باید یک تابلو و یک صفحه دید و در حد امکان ، این دو صفحه را به هم مربوط نمود که به صورت یک تابلو دیده شود. یکی از روش های رایج برای رسیدن به این هدف ، ادامه تصویر از یک صفحه به صفحه مقابل است.
تعادل در صفحه آرایی
دستگاه حسی انسان به گونه ای عمل می کند که انسان ، هنگام مشاهده یک طرح یا تصویر ، تمایل شدیدی به تعادل دارد. در صفحه آرایی یکی از راه های رسیدن به تعادل ، تقارن است. در کتاب های خطی و نیز کتاب های چاپ سنگی دوره قاجار ، صفحات دارای تعادلی که بر مبنای تقارن آرایش یافته اند، فراوان یافت می شود.
اما باید توجه کرد که امروزه در صفحه آرایی ، ایجاد تعادل به وسیله تقارن راه حل ارزشمند و هوشمندانه ای به شمار نمی رود و تقارن ، زبان بصری مناسب قرن ما نیست. از این رو ، بهتر است با استفاده از روشهایی غیر از تقارن ، تعادل را در دو صفحه مقابل هم ایجاد کرد.
