حاشیه یا مارژین چیست؟
حاشیه یا Margin فضای سفیدی است که در اطراف متن تا لبه کاغذ قرار میگیرد. حاشیه مانند یک قاب، به دیده شدن بهتر آنچه در صفحه قرار داده شده کمک میکند و بر زیبایی کار میافزاید، همچنین محلی برای قرارگیری عناصر تکرار شونده (مانند سرصفحه و شماره صفحه) میباشد. انتخاب اندازه استاندارد حاشیه کتاب نقش مهمی در کیفیت کار شما دارد.
حاشیه استاندارد
برای بدست آوردت حاشیه استاندارد (Standard Margins) می توان از روشهای مختلفی مانند روش محاسبه حاشیه بر اساس نسبت طلایی استفاده کرد، اما این چیزی نیست که همیشه و در همه جا کاربرد داشته باشد، لذا با روشها و تناسبات مختلف تعیین مارجین آشنایی داشت که این موضوع نیاز به دانش و تجربه فراوانی دارد که با تحقیق و کار مستمر بدست میآید.
تعیین اندازه حاشیهها معمولا به عهده طراح یا صفحه آرا است و طراح بسته به موضوع و نوع محتوا، همچنین ایدههای بصری و گرافیکی در نظر دارد، مقدار این حاشیه را تعیین میکند. برای مثال: معمولاً حاشیه کتابهای شعر نسبت به کتابهای دیگر بیشتر در نظر گرفته میشود و در مقابل بسیاری از کتابهای کمک آموزشی حاشیه را کم در نظر میگیرند و تا جایی که ممکن است از فضای صفحه برای درج محتوا استفاده میکنند.
روش محاسبه حاشیه کتاب بر اساس نسبت طلایی
این شیوه، روشی قدیمی برای محاسبه حاشیه کتاب است که نه تنها در گذشته مورد استفاده قرار می گرفت، بلکه در عصر حاضر نیز تا حدی مورد استفاده قرار میگیرد، از این نوع حاشیه بیشتر در کتابهای نوشتاری استفاده میشود. در این روش با خطوطی رسم می شود که از ارتباط بین آنها محاشیه مورد نظر بدست میآید. در تصویر زیر می توانید نحوه بدست آوردن این حاشیه را مشاهده کنید.
روش های دیگری نیز برای تعیین حاشیه کتاب و نشریات مورد استفاده قرار میگیرد که سعی میشود با ایجاد تناسباتی یکسان و نزدیک به هم برای حاشیه ها، ساختاری منظم و چشم نواز ایجاد کرد.
جدول حاشیه بر اساس قطع کتاب
در جدول زیر اندازه حاشیه پیشنهادی در قطع های مختلف کتاب قرار گرفته است. البته با توجه به مطالبی که قبلا گفته شده انتخاب حاشیه استاندارد باید بر مبنای موضوع و نوع محتوا باشد، لذا می تواند حاشیه مناسب متفاوت از موارد ذکر شده باشد.
قطع | Outside | inside | bottom | top |
رقعی و وزیری | 23 میلیمتر | 23 میلیمتر | 25 میلیمتر | 30 میلیمتر |
خشتی | 23 میلیمتر | 22 میلیمتر | 20 میلیمتر | 20 میلیمتر |
رحلی تک ستون | 30 میلیمتر | 25 میلیمتر | 30 میلیمتر | 40 میلیمتر |
رحلی دوستونی | 25 میلیمتر | 20 میلیمتر | 25 میلیمتر | 30 میلیمتر |
پالتویی | 15 میلیمتر | 15 میلیمتر | 15 میلیمتر | 20 میلیمتر |
جیبی | 15 میلیمتر | 15 میلیمتر | 15 میلیمتر | 20 میلیمتر |
شعر رقعی | 30 میلیمتر | 20 میلیمتر | 25 میلیمتر | 20 میلیمتر |