انتخاب فونت مناسب در صفحه آرایی

چگونگی بیان گفتار یکی از راه‌های افزایش اثر کلام است. افزایش دقت و سرعت در خواندن و درک محتوای کلام ازجمله مواردی هستند که لازم است در انتخاب فونت مناسب در صفحه آرایی و سایز نوشتار مورد توجه قرار گیرند. در کلام نوشتاری انتخاب فونت و سایز مناسب  نوشتار امری کاملاً سلیقه‌ای است و کسی نمی تواند بصورت قطعی بگوید استفاده از فونتی خاص صحیح و یا غلط است درست مانند اینکه هرکس بنا بر سلیقه و ذوق شخصی دستخط نوع خاص خود را دارد.

می‌توان فونت‌ها را به طور کلی در دو دسته رسمی و غیررسمی تقسیم‌بندی کرد که باتوجه به محتوای کتاب و نوشته از یکی از انواع فونت‌هایی که در این دو دسته قرار می‌گیرند استفاده نمود. علاوه بر این سایز و نوع فونت و سایر ویژگی‌های فونت بسته به محتوا، گروه سنی مخاطبین، موضوع کتاب و با نظر طراح گرافیک تعیین می‌شود. به طور مثال برای کتاب‌هایی با موضوعات جدی و تئوی فونت لوتوس، بدر و … یا برای کتاب های رمان و داستان میترا، نازنین و … برای کتاب های کودک و نوجوان فونت رویا مناسب هستند.

در ادامه به بررسی انواع فونت، اصول انتخاب فونت مناسب در صفحه آرایی و همچنین تفاوت میان فونت و تایپوگرافی خواهیم پرداخت.

انواع فونت

در حال حاضر هزاران نوع فونت بصورت رایگان و یا با پرداخت هزینه در دسترس طراحان قرار دارد و تنها کافی است که با خلاقیت نوع مناسبی از این فونتها را انتخاب کنید. در ادامه سعی بر آن است که نکات کلیدی در جهت انتخاب فونت مناسب  ارائه دهیم:

استفاده از قلم مناسب هدف نوشته را به مخاطب انتقال خواهد داد. فونتی را انتخاب کنید که باعث شود طرح شما احساسات مخاطب را برانگیزد. عملکرد قلم و زمینه‌ای که در آن استفاده خواهد شد را در نظر بگیرید.

هر قلم دارای طراحی خاص است، با ویژگی‌های خاصی ارتباط برقرار می‌کند و شخصیت خاص خود را دارد. قلم‌های سنتی، مدرن و سایر فونتهای جدید که بسیار تمیز و بی‌عیب هستند. فونتهایی که جزئیات به ظرافت آنها می‌افزاید.

در انتخاب نوع فونت توجه داشته باشید خوانایی مهمترین نکته در یک طراحی است. اگر تایپوگرافی و یا فونت انتخابی شما قابل خواندن است، پس 50 درصد راه را با موفقیت طی کردید.

اصول انتخاب فونت مناسب

اگر میخواهید به عنوان یک طراح حرفه‌ای قلم مناسب را برای طراحی خود انتخاب کنید، لازم است که برای انتخاب فونت مناسب در صفحه آرایی با تمامی فونتها آشنایی داشته باشید. در انتخاب شیوه‌های مربوط به استفاده از فونت و استفاده از فونتها را همیشه بروز باشید و جدیدترین مقالات مربوط به تایپوگرافی را مطالعه کنید و نمونه‌های خوب و بد را تحلیل کنید.

استفاده از دو فونت متفاوت و در عین حال متناسب بهترین شیوه در طراحی صفحه است. یکی از فونتها برای استفاده در بدنه متن و دیگری برای سرفصلها و تیترها، این ترکیب پیام شما را بهتر به مخاطب منتقل می‌کند.

هدفتان را از انتخاب فونت تعیین کنید

بخش های مختلف بسته به نوع و محتوای مطلب به منظور نشان دادن ویژگی‌های عاطفی و بیان احساس سبک خاصی از قلم‌ها را انتخاب می‌کنند. انتخاب قلم باید براساس خود برند و هدف طراحی باشد. به عنوان مثال، بسیاری از برندهای فناوری در حال حاضر از فونت‌های هندسی و مدرنی استفاده می‌کنند که نشان دهنده مینیمالیسم، سادگی و زیبایی هستند.

تضاد را در عین سازگاری حفظ کنید

انتخاب فونتهایی که با یکدیگر کاملاً متضاد هستند، تأثیر مطلوبی بر بیننده می‌گذارند، قلم‌های متضاد به شما امکان می‌دهد تا به راحتی خواننده را راهنمایی کنید. قلم‌های متضاد خواننده را قادر می‌سازد به راحتی صفحه را اسکن کرده و مهمترین قسمت‌های متن را مشخص کند. با استفاده از ترکیبی از سریفها و فونتهای بدون سری، کنتراست تصویری خوبی را ایجاد کنید.

تفاوت فونت و تایپوگرافی

امروزه با طراحی دیجیتالی اسناد، ممکن است که این دو واژه بجای یکدیگر استفاده شوند. در اینجاست که لازم است تفاوت فونت و تایپوگرافی مشخص شود.

فونت یک فایل دیجیتالی شامل اطلاعات در مورد وزن، سبک و اندازه است. هنگامی که سبکهای مختلف فونت را در نرم افزار طراحی خود مرور می‌کنید یا آنها را از طریق اینترنت بارگیری می‌کنید، در اصل نوع تایپ یک نوع طراحی خاص است و یک متن می‌تواند با انواع مختلفی از فونتها نوشته شود.

تنها نکته اصلی در تفاوت فونت و تایپوگرافی این است که تایپوگرافی منشأ غیر دیجیتالی دارد و توسط نویسنده‌ و طراح ماهر ایجاد می‌شود. بطور کلی تایپوگرافی هنر چیدمان واژه ها برای رسیدن به یک زبان تصویری است. و طراح می‌کوشد با تغییر عناصر متن، مثل اندازه،‌ فاصله حروف، شکل حروف، فاصله خطوط، پاراگراف بندی و مواردی از این دست زبان بصری برای تایپ بوجود آورد. تایپوگرافی در طیف گسترده‌ای از امور هنری، مثل ساخت تیتراژ فیلم، طراحی گرافیک، طراحی کتاب‌های کمیک، طراحی مالتی مدیا و… کاربرد دارد. تایپوگرافی با خطاطی و دست‌نویس تفاوت دارد، هر چند طراح تایپ می‌تواند از خط و دست‌نویس نیز برای تایپوگرافی بهره ببرد.

در جدول زیر فونت های پیشنهادی و همچنین ویژگی های دیگر آن را برای موضوعات مختلف کتاب قرار گرفته است.

چند نکته مهم

نکته اول: اندازه Tracking در متن کتاب معمولا نباید بیشتر از 25- باشد.

نکته دوم: اندازه فونت کلمات لاتین داخل متن فارسی معمولا 2 شماره کوچک‌تر از اندازه فونت فارسی در نظر گرفته می شود، زیرا معمولاً فونت‌های لاتین نسبت به فونت‌های فارسی کمی درشت‌تر هستند، فونت پیشنهادی برای متن های لاتین Arial است.

نکته سوم: معمولاً در کتاب های مرجع که حجم متن زیادی دارند و اینکه به طور پیوسته مطالعه نمی شوند از فونت ریزتر (به طور مثال لوتوس) می توان استفاده کرد.

فونتهای اصلاح شده قلم برتر

نرم افزار قلم برتر فونتهای فارسی را با کیفیت عالی در اختیار کاربران قرار داده است. این نرم افزار بستری برای استفاده از قلم فارسی در صفحه‌های وب و مجموعه‌ای از قلم‌های برتر بهینه شده با رفع حذف مشکلات و ایراد فونتهای رایج همچون بهم ریختگی فاصله بین حروف و کلمات و ایجاد فاصله‌های دقیق و درست بین حروف و کلمات توانسته است تفاوت زیادی با سایر فونتهای رایج ایجاد کند و گزینه مناسبی برای طراحی‌های حرفه‌ای صفحات کتاب و نشریات باشد.

فونتهای اصلاح شده

فونتهای سری B ازجمله فونتهای هستند که با رشد و توسعه سیستم‌های کامپیوتری و سیر تکامل انواع فونت‌ها برای استفاده کاربران عرضه شدند. مجموعه فونتهای سری B شامل فونتهای استاندارد و شناخته شده‌ای هستند که نتیجه اصلاح و رفع ایرادات فونتهای شناخته شده‌اند.

فونت IR

استفاده از اعدادی 456 بصورت عربی، بکار بردن کاراکترهایی همچون ۀ بجای ۀ یا ه و نمایش حروف «ی، ک» عربی و فارسی بجای یکدیگر به این ترتیب، فونتهای سریB با حذف این کاستی‌ها و ارائه فونتهای با امتیازاتی نظیر مطابقت با:

– آخرین استانداردهای یونیکد؛
– استاندارد ملی 6219؛
– استاندارد Adobe Glyph Naming؛
– وجود کلیه نویسه‌ها و گلیف‌های موجود در این استانداردها؛
– تصحیح محل اعراب برای کلیه حروف فارسی؛
– تصحیح محل اعراب برای کلیه حروف فارسی؛
– اصلاح درهم رفتگی حروف.

 تنظیم درهم رفتگی (Kerning) حروف و کاهش 10 درصد از طول متن در برخی فونتهای اصلاح شده درعین زیبایی باعث کاهش حجم کتاب و همچنین استفاده بهینه از کاغذ و صرفه اقتصادی خواهد شد.

پشتیبانی از تمام زبانهای هم خانواده همچون فارسی، عربی، پشتو، اردو و کردی نیز از دیگر ویژگی‌هایی است که بر محبوبیت این فونتها می‌افزاید.

فونتهای Mj

فونت‌های سری Mj با حدود 400 فونت فارسی توسط جناب آقای مجتبی کیا گردآوری شده است. ایشان همچنین 5 فونت طراحی خود را نیز به این مجموعه افزوده‌اند. فونتهای Mj ازجمله جذابترین فونتهای فارسی است که شامل فونتهای مختلفی همچون فونتهای مذهبی، امروزی، فونت پاکستانی سبک فارسی، فونت سمبولیک فارسی و… می‌شود.