روزنامه نگاری

برای آشنایی با روزنامه نگاری ابتدا باید بدانید که روزنامه نگار کیست؟ کسی است که با اتکا به ذوق و استعداد شخصی، پس از گذراندن دورهٔ آموزش تخصصی و همچنین با توجه به مسئولیت اجتماعی که این پیشه بر گردن او می‌گذارد، وظیفه بدست‌آوردن، آماده‌کردن، گردآوری و سامان‌دادن اخبار و انتقال آنها را با وسایل ارتباط جمعی (مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاری) و ارائه آنها به مخاطبان در قالب نشریات صفحه بندی شده بر گردن دارد.

وظایف روزنامه نگار

• گزارش و نوشتن داستان های خبری برای انتشار و پخش و توصیف پیش زمینه ها و علل وقوع آنها
• ترتیب دادن مصاحبه با افرادی که راجع به واقعه ی خاصی اطلاعات دارند.
• کپی گزارش ها را دوره کردن و اصلاح خطاها به لحاظ گرامر، نشانه گذاری ها و اصول راهنما.
• ارزیابی نوشته هایی که در مورد جنبه های خبری می باشند به منظور جداسازی وقایع مهم و جزییات کم اهمیت تر.
• چیدن خبرها بر اساس اهمیت، قالب و طولانی یا کوتاه بدنشان و سازماندهی آنها به صورت صحیح.
• تحقیق و تحلیل پیش زمینه های اطلاعات موجود مرتبط به خبر به منظور بسط کامل و درست آن.
• جمع آوری اطلاعات در مورد وقایعی مانند:مصاحبه ها،تجارب و … و حاضر شدن در محافل سیاسی، ورزشی،هنری،اجتماعی و سایر.
• تحقیق در مورد وقایعی مانند بلایای طبیعی،جرم ها و جنایت ها و در کل خبرهایی که انسان دوست دارد بشنود!
• تحقیق و ارایه ی گزارش در مورد وقایع خاصی مانند داروسازی،دانش به طور وسیع، تکنولوژی، سیاست، نگرانی های خارجی، ورزش ها، هنرها، نگرانی‌های مصرف کننده ها کسب و کار، مذهب، جرم و آموزش.
• ارزیابی خبر به منظور بسط و گسترش آن.
• بحث با ویرایش کننده های خبر در مورد مسایل موجود به منظور مشخص کردن سلسله مراتب خبرها و جایگاه هر کدام.
• مطالعه و بررسی کتاب ها،اخبار و رکورد های عمومی شامل کتابخانه ها و … به منظور بازتاب حقایق مرتبط.
• عکاسی یا فیلم برداری از وقایع توسط خود خبرنگار یا یک عکاس دیگر
• توسعه ی ایده های نو برای ستون های موجود یا برای تفسیر خبرها با توجه به مسایل روز و تجارب شخصی
• انتقال خبر از راه دور با تلفن های ماهواره ای،تلفن ها،فکس و مودم
• نمایش تفسیرهای زنده از طریق رسانه های ضبط شده.
• ضبط مصاحبه ها و روایات.
• نوشتن مقاله هایی در مواردی مانند ادبیات،موسیقی و به طور کل هنر آن هم بر اساس علم، قضاوت و تجربه

اهمیت خبر

روزنامه نگاری ماده اولیه ارتباطات اجتماعی را تشکیل می‏ دهد. در گفت‏ وگوهای عمومی نیز خبر، شامل آگاهی و اطلاعاتی است که افراد درباره زندگی مشترک خویش به دست می‏ آورند. انسان‏ها برای دست‏یابی به زندگی بهتر، انتخاب راه مناسب‏ تر، فعالیت در صحنه اجتماع و پرداختن آگاهانه‏ تر به مسئولیت‏ های فردی و اجتماعی، همواره باید از حوادث و اتفاق‏هایی که در دنیای اطرافشان روی می‏ دهد، باخبر باشند.

عناصر خبر

هر خبرنگار پیش از هر چیز باید به شناسایی دقیق خبر بپردازد و با استفاده از ایده‏ های خود یا استناد به گزارش‏ های معتبر دیگران، جریان حقیقی آن را بیان و کیفیت و آثارش را به خوبی تشریح کند.

هر خبر هر چند کوتاه و کوچک، با توجه به اطلاعات زیر تکمیل می‏شود:

• شخص یا اشخاصی که در واقعه، شرکت دارند یا واقعه به گونه‏ ای با آنها ارتباط می‏ یابد.
• موضوع و نوع واقعه، یعنی آنچه واقعه را تشکیل می ‏دهد.
• علت و انگیزه‏ ای که سبب ایجاد واقعه شده است.
• چگونگی وقوع که ترتیب و کیفیت واقعه را نشان می‏ دهد.
• مکان وقوع و زمان آن.

اخلاق خبرنگاری

• احساس مسئولیت اجتماعی: این اصل، بیان کننده وظایف اجتماعی خبرنگاران است.
• صداقت و واقع ‏نمایی: خبرنگار باید هر چیز را آن طور که هست، بنگرد و بکوشد آن را همان‏طور که دیده است، بیان کند.
• خبر برای همه: روزنامه نگاری نباید مردم را از داشتن اطلاعات مفید موردنیازشان محروم کند یا این اطلاعات را تنها در اختیار گروه ویژه‏ای از مردم قرار دهد.
• رعایت عدالت و انصاف: موضع‏ گیری خبرنگار یا بنگاه خبری درباره خبر باید بر اساس حق باشد.
• سودمندی و فایده‏ رسانی: خبررسانی، ماهیتی آموزشی دارد و خبرنگار به حکم وظیفه اخلاقی و اجتماعی خود باید مروّج خوبی‏ ها باشد و به انتشار خبرهای سودمند بپردازد.

ویژگی های بارز روزنامه نگار

• روزنامه نگار باید رسانه‌ای را که در آن کار می‌کند، بشناسد. از ظرفیت و کارایی آن آگاه باشد. ماهیت رسانه و توان خبررسانی آن باید برای او روشن باشد.
• خبرنگار باید تفاوت «خبر» و «رویداد» را بداند و از سیر تحول یک «رویداد» به «خبر» آگاه باشد. چهره و لحن گفتار برخی از خبرنگاران در جلوی دوربین نشان از بیگانه بودن آنها با عمق خبری است که در صحنه آن قرار دارند. خبرنگار باید بداند که مخاطب و بیننده خبر تا چه اندازه برای شنیدن و دیدن گزارش خبری او حساس و هوشیار است. هر چه شناخت خبرنگار از خبر بیشتر و از نیازها و حساسیت‌های مخاطب آگاه باشد، در تهیه و تولید و نگارش و بیان خبر دقیق تر عمل می‌کند.
• خبرنگار باید خبرگزاری های مختلف جهان بویژه غول‌های خبری جهان را بشناسد. این شناخت به نگاه و فکر او وسعت می‌بخشد.
• مهارت ارتباطی از دیگر ویژگی های خبرنگار است. ارتباط با همه چیز و همه کس، تقریباً بدون محدودیت. خبرنگار باید بتواند خود را با صحنه تصادف، زلزله، سیل، آتش سوزی، جنگ، جشن‌های ملی و مذهبی، مراسم ویژه، راهپیمایی‌ها و نمونه‌های مرتبط وفق دهد و مرتبط سازد. همچنین بتواند با کودک خردسال، نوجوان، جوان، پیر، کارگر و کارمند، هنرمند، قهرمان، دانشمند، افراد مثبت و منفی ارتباط برقرار کند.
• آشنایی با نگارش و تنظیم خبر، خبرنگار را در نوشتن متن خبر یا مخابره آن موفق می‌کند.
• بیان مناسب، داشتن سلامت اندام گفتاری و صدای مناسب و لحن خبری و غیرمصنوعی از دیگر ویژگی های خبرنگار است.
• چیرگی بر احساسات: خبرنگاران موفق رسانه‌های بزرگ در گزارش‌های خبری تسلیم احساسات خود نمی‌شوند. همدردی و همدلی با مخاطب با احساساتی شدن متفاوت است.
• بداهه گویی، مهارت ممتازگفتاری است که خبرنگار بر اثر مطالعات و تمرین‌های بیانی به آن می‌رسد. گاهی لازم است خبرنگار از متن آماده‌ای که تهیه کرده‌است جدا شود و از خود چیزی بگوید.

اصول 9 گانه روزنامه‌نگاری

1. نخستین وظیفه روزنامه نگاری رسیدن به حقیقت است.
2. باید به شهروندان وفادار بود.
3.  اثبات حقایق، اساس کار است.
4. روزنامه نگاران باید با حفظ قواعد، مستقل بمانند.
5. باید به شکل نهادی مستقل از قدرت برخورد کرد
6. باید زمینه بحث و تبادل نظر را برای نقد همگانی و قضاوت عمومی فراهم کرد
7. باید تلاش کرد مطالب جذاب و مربوط به موضوع باشد
8. خبر باید قابل فهم و متناسب باشد
9. روزنامه‌نگاران باید اجازه داشته باشند تا از وجدان شخصی خود استفاده کنند