همانطور که می دانیم اگر کتاب درسی بتواند مخاطب را مجذوب نماید، موجب یادگیری و تفهیم بهتر مطالب می‌گردد و چنانچه این مهم دست یافتنی شود، موجب افزایش نیروی کیفی آموزش می شود. رعایت نکاتی در خصوص طراحی کتابهای درسی ضمن اینکه مشکلات دانش آموزان در حفظ محتوای درسی را رفع می نماید و نظم رفتاری و فکری مخاطب را جهت می دهد.
کتاب های درسی
طراحی کتاب های درسی و آموزشی بسیار با اهمیت تر و با ارزش تر از دیگر نشریه های چاپی می باشد. کتاب درسی از لحاظ محتوایی، یک ماده معین و مکتوبی می باشد که مطابق با یک فرم خاص، با یک هدف از پیش مشخص شده، برای یک گروه سنی خاص، تدوین و تهیه می گردد. این کتاب ها انواع و اقسام گوناگونی را شامل می شوند.
طراحی کتاب های درسی
بررسی های روانشناسی یادگیری حاکی از این است که طراحی زیبا و هوشمندانه یک صفحه آموزشی نه تنها موجب یادگیری بهتر و اثرگذاری مطالب می گردد، بلکه حس کنجکاوی و اشتیاق به کسب علم را در دانش آموز افزایش می دهد در این صورت برای همیشه زمینه های خوشایند، جذاب و زیبایی از دانش و علم در ذهن نوجوان نقش خواهد بست، ذهنیت هایی که بیشتر با طرح، شکل و فرم همراه است نه با تعاریف و متن.
دسی وستادگری، که از اندیشمندان علوم تربیتی به شمار می آید اعتقاد دارد چنانچه محتوای درسی به نوعی کدبندی، رمزگذاری و سازماندهی بصری گردد، به پردازش اطلاعات در آموزش و یادگیری و یادآوری کمک می کند. صفحه آرایی و طراحی کتاب های آموزشی و درسی نه تنها شامل همان ضوابط و قواعد صفحه بندی کلیه مطبوعات و کتاب ها می باشد، بلکه به علت خصوصیت درسی و آموزشی آن می بایست به عملکرد محتوا و نکات و تأکیدات آموزشی توجه بیشتری شود و در حقیقت سازماندهی بصری تحت تأثیر مطالب درسی و آموزشی، ارزش گذاری و کدبندی گردد.
در کتاب های درسی، یک مؤلف یا گروه مؤلفین برای تفهیم پیامی خاص (محتوا) به طراحی (رمزگذاری، فرم بصری) نیازمند هستند تا کتاب تحت عنوان یک رسانه آموزشی، عملکرد ارتباطی خود را به بهترین صورت ممکن به انجام رساند. ضرورت تأکید بر رسانه بودن کتاب از آن جهت می باشد که طراحان (رمز گذاران بصری) می بایست اشرافی جامع و کامل بر رسانه شناسی آثار خود داشته باشند و با توجه به رسانه شناسی آثار، تأثیر و تأثر کتاب آموزشی و درسی روی مخاطب سیال خود را درک کنند.
سیال بودن مخاطب به این مفهوم می باشد که دیدگاه و روحیات دانش آموزان نسل جدید و امروزی با دوره های پیشین تغییرات بسیاری کرده است. بدیهی است که در اکثر موارد، کتاب های آموزشی موفق نشده اند پا به پای آنها پیش روند و معمولاً باعث دل زدگی و خستگی و کسالت دانش آموزان می شوند. همان طور که می دانید محتوا و طرح های کتاب های درسی اثرات بسیار زیادی در ترغیب دانش آموزان به مطالعه دارند.
لذا بهتر است در طراحی و صفحه آرایی کتاب های آموزشی از طرح ها، فرم ها و شکلهایی متنوع با رنگ های زیبا و جذاب بهره گیری نمود. این طراحی ها موجب تشویق مخاطب به مطالعه و همچنین تفهیم بهتر مطالب می گردد.
