طراحی جلد کتاب

جلد کتاب به عنوان بخشی مهم از کتاب، وظیفه نگهداری از صفحات متن کتاب و همچنین به عنوان اولین عنصر دیداری وظیفه جذب مخاطب را بر عهده دارد. با این شرایط توجه به استفاده از متریال و طراحی مناسب با توجه به محتوا و ساختار کتاب امری ضروری است که باید به هردوی آنها توجه شود، البته ما در این مقاله بیشتر به بررسی موضوع طراحی جلد کتاب میپردازیم.

قالب های آماده جلد کتاب و مجله قالب‌های اختصاصیِ کاملاً فارسی و حرفه‌ای

برای مشاهده کلیک کنید

انتخاب جنس (متریال) جلد کتاب

اکنون، با پیشرفت در دانش و فناوری مقواسازی و كاغذ نیز به علت افزایش جمعیت و مصرف بسیار زیاد از كتاب، صحافی شكلی ساده و اجمالی گرفته است و جلد بیشتر كتاب ها از یك لایه مقوا به اسم شومیز تهیه می شود. متریال یا جنس جلد کتاب معمولا با توجه به خواسته نویسنده و نظر ناشر که معمولا از کاغذهای ضخیم (شومیز) است انتخاب می‌شود، البته می‌توان از جنس‌های دیگر مثل گالینگور، کاغذهای فانتزی، چرم طبیعی و … نیز استفاده کرد که معمولا برای کتاب‌های مرجع یا با موضوعات و مخاطبان خاص بهره گرفته می‌شود. دلیل استفاده از جنس شومیز برای جلد هزینه کمتر نسبت به موارد دیگر و همچنین امکان چاپ تصاویر و طراح‌های گرافیکی و هنری مختلف بدون محدودیت و ایجاد تکنیک‌های چاپی متعدد مثل دایکات، روکش‌های موضعی، طلاکوب و غیره هست که امکانات خاصی را در اختیار طراح و تولید کننده اثر قرار می‌دهد است.

دلیل بیان و بررسی این موارد این است که نویسنده و طراح جلد کتاب با پیش زمینه‌ی ذهنی از امکانات بیشمار چاپ و صحافی و توجه به آن‌ها در نظر داشته باشد می‌تواند در کنار پارامترهای مختلف تولید کتاب با خلاقیت به طراحی جلد کتاب بپردازند.

طراحی جلد کتاب

در سالهای دور هدف مهم طراحی جلد، حفظ كتاب و جذابیت آن بوده است. به طور کلی طراحان، جهت تزیین جلد كتاب‌ها از نقاشی بوته و گل و عناصر تزیینی و تشعیر و تذهیب و در مواردی قطاعی عناصر تزیینی استفاده می کردند و همچنین عنوان و نامی روی كتاب‌ها دیده نمی‌شد. اما در دنیای امروزی، عنوان هر كتابی روی جلد آن به چاپ می‌رسد و اکثر طراحان گرافیک در تلاشند که محتوای كتاب را در قالب تصویر و طرح خاصی روی جلد كتاب انعکاس دهند و به نیاز و علاقه و روحیات مخاطب نیز بها دهند، لذا طرح روی جلد كتاب‌های امروزی دارای تنوع بسیار زیادی نسبت به گذشته هستند.

توجه به محتوا و طراحی یک جلد که هم جذابیت هنری داشته باشد و هم مرتبط با موضوع و محتوا باشد نیازمند دانش،‌ فکر خلاق و تجربه کافی در این زمینه است که پارامترهای زیادی را نیز در بر می‌گیرد. پس جدا از دانش اولیه طراحی جلد، تجربه طراح از اهمیت زیادی برخوردار است.

عناصر تشکیل دهنده جلد کتاب

برای طراحی جلد کتاب باید از بخش‌های مختلف جلد کتاب و محتوای آن اطلاع داشته باشید؛ عناصر تشکیل دهنده جلد کتاب شامل موارد زیر است:

روی جلد
عناصر تشکیل دهنده روی جلد کتاب شامل : نام کتاب ، سوتیتر که توضیحی است در مورد موضوع یا نام کتاب، تصاویر احتمالی انتخاب شده برای روی جلد یا فرم والمانهای طراحی شده برای روی جلد کتاب به همراه رنگ‌ها، نام نویسنده یا گرداوری کننده کتاب، نام مترجم احتمالی، نام ناشر کتاب، تعداد دفعات چاپ کتاب (چاپ اول، دوم ، …).

عطف
عطف کتاب نیز محتملا باید حاوی اطلاعات روی جلد باشد. زیرا همانطور نوشتیم هنگام قرار گیری کتاب در کتابخانه، این عطف کتاب است که دیده میشود. بنابراین باید اطلاعات نام کتاب، نویسنده ، ناشر و تعداد چاپ آن مشخص گردد.

پشت جلد
پشت جلد قسمتی است که معمولا برای تبلیغات کتاب استفاده می گردد و طراحی آن و المانهای تشکیل دهنده آن کاملا اختیاری و سلیقه ای می باشد. معمولا برای جلب نظر مخاطب، قسمت مفید یا خوانندی کتاب به صورت چند خط، در پشت کتاب چاپ می شود. گاهی هم اطلاعات و سوابق نویسنده کتاب برای ایجاد انگیزه از خرید کتاب در آن لحاظ می گردد. برخی ناشران نیز، لیستی از کتابهای منتشر شده همان انتشارات یا کتابهای منتشر شده همان نویسنده کتاب را در پشت جلد، چاپ می کنند. همانطورکه گفته شد، تمامی این ترکیبات اختیاری و سلیقه ای میباشد.

طراحی روی جلد کتاب

قبل از هر چیز در طراحی جلد کتاب، باید با توجه به محتوا و خاطبان کتاب به ایده‌پردازی پرداخت تا ذهنیت طراح برای طراحی آماده باشد و مسیر مشخص را پیش رو داشته باشد. قطعا در طراحی های حرفه‌ای، صرف نشستن پشت سیستم کامپیوتری و کار با نرم افزار نمی تواند خروجی خوبی را برای شما به ارمغان بیاورد. پس بهتر هست قبل از هر چیز به ایده پردازی و اتود زدن طرح بپردازید، پس از آن به پیاده‌سازی طرح خود اقدام کنید.

نکات مفید در طراحی جلد

• در طراحی جلد، محدودیت اجرایی برای خود قائل نباشید و با توجه به محتوا و مخاطب کتاب سبک‌های مختلف گرافیکی را بررسی کنید.
• گاهی طراحی جلد تنها به صورت نوشتاری یا تایپوگرافی انجام می‌شود و از تصویر در آن استفاده نمی‌شود. به عنوان مثال این نوع سبک از طراحی برای کتابهای مذهبی بیشتر استفاده می‌شود، البته هیچ محدودیتی وجود ندارد. استفاده از این سبک بدون استفاده عناصر تصویر و شخصیت های داستانی برای کتابهای کودکان توصیه نمی‌شود.
• در انتخاب رنگ کتاب سعی کنید با توجه به محتوا با شناخت و روانشناسی رنگ‌ها این‌کار را انجام دهید تا نتیجه مطلوب‌تری را به دست آورید.
• می‌توان رنگ روی جلد را یکدست با بقیه قسمت های کتاب در نظر گرفت یا روی جلد را کاملا مجزا از پشت آن طراحی کرد.
• استفاده از تصاویر و عکس بیشتر در کتابهای عمومی یا اصطلاحا public استفاده می‌شود و از اشکال و فرم‌ها می‌توانید در طراحی جلد کتابهای غیر پابلیک استفاده کنید، البته هیچ اجباری برای این موضوع وجود ندارد و اختیاری است.
• نکته مهم در طراحی روی جلد آنست که بهتر است المان‌های موجود در روی جلد به سمت داخل کتاب سوق داده شوند و جهت دار باشند تا از نظر روانی خواننده به باز کردن کتاب و دیدن داخل کتاب ترغیب شود.

امیدواریم نکات بیان شده برای شما مفید و راه‌گشا باشد.
ما رو از نظرات مفید و موثرتان بی نصیب نذارید 🙂
.
همراه ما باشید در نشرآنلاین