در صفحه آرایی رسانه های چاپی و مطبوعات باید توجه داشت که چشمان ما در زمان مشاهده نمودن صفحات یک کتاب یا نشریه، به همان شیوه عادی که به آن «خواندن» گفته می شود عمل می نماید. چشم، در زمان خواندن یک مطلب به زبان فارسی، از سمت راست و بالا شروع و به طرف پایین حرکت نموده و از طرف چپ خارج می شود.
آیا به این نکته پی برده اید که لبه طرف راست برگه، نقطه شروع طراحی یا ترسیم می باشد؟ چنانچه زبان فارسی و امثال آن که از طرف راست خوانده می شود، زبان اصلی شما می باشد، با این شیوه در طراحی صفحه راحت تر خواهید بود.
در این روش، فضای خالی در طرف چپ مشاهده می شود ولی اگر زبان اصلی شما، یک زبان اروپایی باشد، پی خواهید برد که چشم های شما از بالا و چپ شروع به رؤیت می کنند و نهایتاً از پایین و راست خارج می شوند. در این روش، فضای خالی در سمت راست مشاهده می شود.
عناصر طراحی
در صفحه آرایی رسانه های چاپی و مطبوعاتی نگاه و دید عامه، مفهوم زبان تصویری را تنها در مواردی تشخیص می دهند که آشنا، طبیعی و ملموس باشند، مانند درخت، تصویر ساختمان، حیوانات، آدم، اشیا و مناظر. ولی دیدی که اندکی تخصصی تر باشد، مفهوم زبان تصویری را در سطحی فراتر از تصاویر رؤیت پذیر و ملموس، یعنی توسط درک عناصر ذهنی بررسی می نماید. این عناصر ذهنی می باشند به این دلیل که در حقیقت وجود ندارند.
چنانچه وجود خارجی داشته باشند، دیگر ذهنی نخواهند بود: بیننده یک نقطه یا سطح را در آن بخش از برگه، در مرکز برگه، حس می کند ( ولی مشاهده نمی کند). طراح گرافیک، با خلاقیت خود، ایجاد ارتباطی را زمینه چینی می نماید. عناصر ذهنی (کانسپچوال المنت) عبارتند از: خط، نقطه، حجم و سطح. در صورتی که این عناصر مرئی شوند، به عناصر بصری تبدیل خواهند شد.
عناصر بصری عبارتند از: اندازه، شکل، بافت و رنگ. ولی، آنچه قادر است عناصر بصری و ذهنی و در کل زبان تصویری را به یک سیستم ارتباطی اثرگذار در مجاورت سیستم ارتباطی کلامی، تبدیل کند، عناصر ارتباطی می باشد.عناصر ارتباطی عبارتند از: جاذبه، فضا، موقعیت و جهت.
امروزه با فراگیر شدن سایتهای خبری و رسانه‌های الکترونیک استقبال از نشریات خبری چاپ شده متر شده است اما همچنان برداشتن کاغذ و مطالعه مطالب روزنامه برای بسیاری از مخاطبین و علاقمندان به موضوعات مختلف جذابیت‌های خود را دارد. طراحی روزنامه و نشریات به سبکی که توان رقابت با شبکه‌های خبری دیجیتالی و الکترونیک را داشته باشد کاری دشوارتر از قبل است. انواع روزنامه‌ها را می‌توان روزنامه مدرسه، دانشگاهی یا روزنامه‌های کلاسیک نام برد که انواع مطالب و داستان‌ها را با خوانندگان خود به اشتراک می‌گذارند
سرمقاله اهمیت زیادی در ایجاد جذابیت جهت دنبال کردن ادامه مطالب روزنامه دارد. موفقترین روزنامه‌ها آنهایی هستند که بهترین اخبار را به عنوان تیتر اصلی انتخاب می‌کنند.
گرید
به این دلیل که در زبان تصویری رسانه ای یا گرافیک مطبوعاتی، طراح ناچار است اطلاعات تصویری و نوشتاری را بر اساس اندازه ها و ابعاد دقیق برقرار کند تا بتواند در محدوده چاپی یا سطح مفید مستقر نماید، به کار بردن گرید الزامی می باشد. گرید، در واقع عناصر غیرقابل مشاهده می باشد که اجزای تشکیل دهنده ی یک صفحه را می سازد. لازم به ذکر است طراحی ماکت یا گرید بسیار ضروری می باشد.
گرید، همانند داربستی مخفی، برگه چاپی را به شبکه ای پایدار (ولی پنهان) تبدیل می کند، گرید، شاید اصلاً بعد از چاپ قابل رؤیت نباشد ولی پیش از به چاپ رسیدن، دقیقاً همانند یک طرح معماری، فضاها و سطوح حاوی تصویر و متن را معین می نماید.
مشخص نمودن دقیق اندازه ها، ابعاد، فواصل، لبه ها و سطوح قابل چاپ کار به وسیله گرید صورت می گیرد. هر میلی متر خطای ممکن در ماکت صفحه، منجر به خسارت های بسیاری در هزینه و وقت می شود.
در گرافیک مطبوعاتی زبان تصویری بر اساس تفکر اصولی می باشد و بستگی چندانی به الهام و احساس ندارد. به این دلیل که در یک تولید رسانه ای لازم است بتوان با اصطلاحاتی معین و دقیق و حداقل ابهام و با حداکثر عینیت گرایی ممکن، به کارها نظم بخشید.
صفحه آرایی
در مقوله صفحه بندی طراح در واقع، عامل اصلی انتقال پیام در رسانه های چاپی می باشد. اگر طراحی جذابیت و گیرایی داشته باشد، می توان انتظار داشت پیام مورد نظر توسط مخاطبان درک شود. در حقیقت طراحی سپر بلای محصول تولید شده ای می باشد که با تلاش و پشتکار گروه عکاسان، خبرنگاران، مترجمان و نویسندگان حاصل می شود.
چنانچه شرط ابتدایی در صفحه آرایی بر جذابیت باشد فقط یک یا دو رکن از کارکرد صفحه بندی امکان پذیر است مشاهده کردن و برگه زدن … یا هر دو ولی رکن اساسی کارکرد صفحه بندی که آسان سازی امر خواندن یا به اصطلاح مدیریت قرائت متن باشد، امکان پذیر نخواهد بود.
جذابیت صرف، بیشتر به کار مشاهده کردن می آید و صفحه هایی که فقط جذابیت دارند (بدون توجه به انتقال محتوا و متظاهرانه)، هر چقدر هم که دیدنی باشند ولی در واقع عمل مطالعه را به تعویق انداخته و بیشتر میل مشاهده کردن را ایجاد می کنند. این گونه از صفحه بندی برای نشریه های تخصصی آرایش، مد و گاهی مجله های عکس، به کار می رود.
در این نشریه ها عنصر تصویر بر عنصر لغت ارجحیت دارد ولی لازم به ذکر است که تعداد بیشماری از جلوه های هنر گرافیک از تلفیق و ترکیب دو عنصر متن و عکس ایجاد می گردد. برای مثال می توان طراحی اسکناس، طراحی تمبر پستی، طراحی روی جلد، پوستر، طراحی آگهی، بیلبورد و صفحه بندی را ذکر نمود.
تصاویر و عکس ها
تلفیق دو عنصر تصاویر و نوشته، موجب استحکام صفحه می شوند که شامل طرح های گرافیکی (نمودارها، نقشه ها، گراف ها و …)، عکس ها و تصویرسازی می گردند. تصاویر یا دارای جنبه خبررسانی می باشند، همانند نقشه ها، تصاویر خبری، نمودارها و … یا جنبه وصف کننده متن می باشند، مانند عکس های غیرخبری، تصویرسازی و کاریکاتور.
اکثر تصاویر استفاده شده در نشریه ها یا به شکل مربع و یا به شکل مستطیل می باشند و بسیار کم پیش می آید که تصویری دایره، بیضی یا مثلث شکل باشد. ولی، تصاویری که هیچ شکل هندسی ندارند در نشریات مورد استفاده قرار می گیرند، مانند تصویر یک انسان یا یک دایناسور که پشت تصویر زمینه ای نداشته باشد، این تصاویری که از کادر مستطیلی مستقل بوده اند و روی صفحه واقع می شوند به این معناست که سوژه اصلی که عکس است حذف نشده و زمینه اطراف آن حذف شده است.
این تصاویر روی سطح صفحه چاپی، ایجاد تحرک نموده و با نفوذ یافتن به نظم ستون های نوشته، موجب پویایی در صفحه می گردند. از این گونه تصاویر بیشتر در نشریه های کودکان، ورزشی و نشریات مربوط به نسل جوان به کار گرفته می شود. در صد سال اخیر که جوامع متعددی بسیار سریع دگرگونی های فراوانی را گذرانیده اند، تلفیق و ترکیب عکاسی، مطبوعات و گرافیک در قالب ارتباطات جمعی در حال افزایش است.
