اگر این مقاله را مطالعه می‌کنید به احتمال زیاد یا کتاب خود را نوشته اید و یا در حال آماده‌سازی شرایط خود و بررسی مراحل چاپ کتاب هستید، باید بدانید برای طراحی و تولید کتاب خود باید چند مرحله مثل نوشتن و آماده سازی محتوا، دریافت مجوزهای لازم و در نهایت چاپ کتاب را طی کنید. البته به جز نوشتن و تولید محتوای کتاب شما می‌توانید تمام مراحل مورد نیاز بعدی را بوسیله یک ناشر معتبر و مورد اعتماد انجام دهید. با این حال بهتر هست با مراحل آماده سازی و چاپ کتاب آشنا شوید. در ادامه شما را با 7 گام برای چاپ کتاب آشنا می‌کنیم.
7گام برای آماده سازی و چاپ کتاب
گام اول: آماده سازی محتوای کتاب
در گام اول محتوا توسط نویسنده، مؤلف و یا مترجم تهیه و تولید می‌شود، در نوع متن و محتوا کتاب به جز مواردی که با ساختار حکومتی تعارض دارد محدودیت دیگری وجود ندارد و می‌تواند شامل شعر، داستان، خاطرات و یا ترجمه و تألیف کتب علمی و آموزش باشد. برای تسریع در انجام مراحل نشر بهتر است محتوا به صورت تایپ شده تهیه و تنظیم شود، اگر متن به صورت دست‌نویس است می‌توانید خود آن را تایپ کنید یا برای انجام تایپ و طی مراحل بعدی آن را به ناشر بسپارید. اگر هنوز کتاب خود را ننوشته‌اید می‌توانید مقاله‌های نوشتن کتاب در یک ماه و مقاله چگونه داستان بنویسیم را مطالعه کنید.
گام دوم: آماده سازی اولیه کتاب
در مرحله دوم محتوا به ویراستار سپرده می‌شود تا متن از نظر ویرایش فنی، ویرایش زبانی-ساختاری و در صورت نیاز ویرایش علمی و محتوایی آماده شود. در این مورد برای آشنایی با ویراستاری و انواع آن می‌توانید مقاله ویراستاری چیست را مطالعه کنید.
پس از ویراستاری، نیاز است کتاب شما صفحه آرایی شود تا ساختار آن هم از نظر زیبایی و هم از نظر اصول و قواعد صفحه آرایی تنظیم شود. نوع و ساختار صفحه آرایی بر مبنای موضوع و نوع محتوای کتاب شما متفاوت است. طراح یا صفحه آرا، متن و محتوای کتاب شما را با توجه به موضوع و محتوا در یک قطع مشخص، با ظاهری زیبا و اصولی برای چاپ بصورت کتاب آماده می‌کند. همچنین در این مرحله طراحی جلد کتاب نیز انجام می‌شود. برای آشنایی بیشتر با صفحه آرایی می‌توانید مقاله صفحه آرایی چیست را مطالعه کنید، همچنین بررسی مقاله نکات طراحی جلد می‌تواند برای شما مفید باشد.
گام سوم: دریافت شابک (ISBN)
کتابِ تنظیم و صفحه آرایی شده توسط ناشر، نویسنده یا مؤلف به خانه کتاب سپرده خواهد شد، تا شماره استاندارد بین‌المللی کتاب یا همان شابک به آن اختصاص یابد. شابک کد 13 رقمی است که بیانگر مشخصاتی است که نشر و مبادله برای شناسایی سفارش، فروش، انبارگردانی، توزیع و اطلاع رسانی را بخصوص در زمانی که شمار نشریات و کتابها رو به گسترش است آسان نماید. در مقاله شابک چیست بیشتر به این موضوع پرداخته شده است.
گام چهارم: دریافت فیپا
فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی کتاب مرحله پس از دریافت شابک است. این اطلاعات در پشت صفحه عنوان کتاب معمولا در صفحه شناسنامه کتاب درج می‌شود. فیپا برای هماهنگ کردن فهرست‌نویسی و سازماندهی کتابها در سراسر کشور و جلوگیری از تکرار محتوا و همچنین صرفه جویی در زمان و بودجه کاربرد دارد. کتابخانه ملی مسئول صدور کد فیپا است برای دریافت فیپا پس از تنظیم متن و صفحه‌آرایی و دریافت شابک می‌توانید از طریق سایت opac.nlai.ir اطلاعات کتاب را وارد نموده و درخواست فیپا کنید.
گام پنجم: دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
در گذشته دریافت مجوز بصورت شخصی امکان پذیر بود، اما با توجه به مشکلات پیش‌آمده، وزارت فرهنگ و ارشاد، دریافت مجوز صرفا از طریق ناشرین امکان پذیر شد. دریافت مجوز از وزارت ارشاد نیازمند گذراندن چند مرحله است که به ترتیب ذکر می‌گردد:
- ارائه فایل pdf از تمامی صفحات کتاب به همراه شناسنامه، فیپا، شابک
- کپی کارت ملی ناشر و مؤلف
- ارسال کد شابک به آدرس www.isbn.ir
- ارسال کد فیپا به آدرس www.nlai.ir
روند بررسی و صدور مجوز توسط وزارت ارشاد بین یک هفته تا 4 ماه طول می‌کشد. این روند در رابطه با کتاب‌های درسی کوتاه‌تر و در مورد کتاب‌های شعر و یا موضوعات حساس‌تر ممکن است تا چندماه به طول انجامد. همچنین درنظر داشتن زمانی برای تغییر و اعمال اصلاحات، در برآورد زمانی دریافت مجوز لازم است.
گام ششم: چاپ و صحافی
پس از دریافت مجوزها و گذراندن مراحل، کتاب آماده چاپ است. در این میان انتخاب چاپ افست و یا دیجیتال بسته به تیراژ، زمان، هزینه و کیفیت چاپ انتخاب خواهد شد که با نظر و هماهنگی شما و البته برعهده ناشر است. پس از چاپ مرحله صحافی است که چون تمام مراحل برعهده ناشر است این مرحله نیز به سرعت طی خواهد شد.
گام هفتم: ارسال کتاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعلام وصول
پس از طی شدن همه مراحل ذکر شده، لازم است ناشر 10 نسخه از کتاب را چاپ کند و به وزارت ارشاد ارسال کند تا پس از بررسی، تأیید و دریافت اعلام وصول، فرایند چاپ کتاب طی شود.
در پایان؛ فرآیند آماده سازی کتاب سختی‌ها و شرایط خاص خود را دارد که اگر با آن‌ها آشنا باشید یا کار خود را توسط متخصصین به این امر بسپارید می‌تواند بسیار لذت بخش و سریع انجام شود.
سلام
سپاس از مطالبتان
بطور کلی برای چاپ کتاب چه مجوزهایی لازم است؟
سلام
متشکر از شما
برای چاپ کتاب کد شابک، فیپا و مجوز انتشار لازمه
سلام
خیلی عالی بود. تمام مراحل لازم رو خیلی مختصر و مفید شرح دادید. سپاس از شما